Реферат: Экономическая эффективность внешних инвестиций (Ekon. Effektivnostvn vneshn. investichii v progrechii Azerbaydjanskoy Ekonomiki v obraze Grajdanskoy Aviachii)

<span Times New Roman",«serif»">        <span AzL Times",«serif»">Азярбайжан Щава Йоллары  Дювлят <span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language: EN-US">k<span AzL Times",«serif»">онсерни<span Times New Roman",«serif»">            <span AzL Times",«serif»">        МиллиАвиасийа Академийасы

<span Times New Roman",«serif»">

<span Times New Roman",«serif»">

<span AzL Times",«serif»">                

<span AzL Times",«serif»">«Игтисадиййатвя менежмент» кафедрасы

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">      

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»">             <span AzL Times",«serif»">ДИПЛОМ     ИШИ

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<img src="/cache/referats/15244/image001.gif" v:shapes="_x0000_s1086">     <span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">Мювзу: АЗЯРБАЙЖАН ИГТИСАДИЙЙАТЫНДА ХАРИЖИ

                   <span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">ИНВЕСТИСИЙАЛАРЫН ЖЯЛБ ОЛУНМАСЫНЫН

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">         

     <span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">    СЯМЯРЯЛИЛИЙИ (МА ТИМСАЛЫНДА)

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">Тялябя :   БАБАЙЕВ ЕМИН МЦШАВИРОЬЛУ

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">Рящбяр:   ЯКБЯРОВ РЮВШЯН МЯММЯДОЬЛУ

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">Ямяйин мцщафизяси цзря

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">мяслящятчи:

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">      

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">       Кафедранин мцдири

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

                                     

<span AzL Times",«serif»">                  <span Times New Roman",«serif»"><span Times New Roman",«serif»"><span AzL Times",«serif»">                                        <span Times New Roman",«serif»">        <span AzL Times",«serif»">БАКЫ  -  2003<span Times New Roman",«serif»"><span AzL Times",«serif»">Милли Авиасийа Академийасы

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU;mso-fareast-language:RU">Факултя:

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU;mso-fareast-language: RU">       <span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU;mso-fareast-language:RU">Игтисадиййат вя щцгуг

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">Кафедра:

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">      <span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">Игтисадиййат вя менежмент

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU"> 

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">Ихтисас:

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">        <span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">ИИ 01.01.00 «Бейнялхалг игтисади мцнасибятляр»<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">Груп

<span AzL Times";mso-hansi-font-family:«AzL Times»;mso-char-type: symbol;mso-symbol-font-family:Symbol">N<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU"> 368 а<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span Times New Roman",«serif»">      <span AzL Times",«serif»">                       <span AzL Times",«serif»; font-weight:normal;mso-bidi-font-weight:bold">Диплом иши цзря

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»">           <span Times New Roman",«serif»">        <span AzL Times",«serif»">                   <span AzL Times",«serif»">ТАПШЫРЫГ

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">        Тялябя:  БАБАЙЕВ ЕМИН МЦШАВИР

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU"> ОЬЛУ                           

<span AzL Times",«serif»">                                                

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

 <span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">Ишин мювзусу:

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU"> АЗЯРБАЙЖАНИГТИСАДИЙЙАТЫНДА ХАРИЖИ

                               <span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">ИНВЕСТИСИЙАЛАРЫН ЖЯЛБ ОЛУНМАСЫНЫН

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">         

                     <span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">    СЯМЯРЯЛИЛИЙИ(МА ТИМСАЛЫНДА)

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU"> 

 

<span AzL Times",«serif»">«  » феврал 2003-жи илдя Академийа цзря        сайлы гярарла тясдиг едилиб

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">2.Тялябя тяряфиндян битирилмиш ишин тягдим едилмя тарихи

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">___________

<span AzL Times",«serif»;mso-fareast-font-family: «AzL Times»;mso-bidi-font-family:«AzL Times»;mso-ansi-language:RU">3.<span Times New Roman"">   

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">Иш цзря башланьыжмялумат

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-fareast-font-family: «AzL Times»;mso-bidi-font-family:«AzL Times»;mso-ansi-language:RU">4.<span Times New Roman"">   

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">Щесаблама-айдынлашдырыжыйазынын тяркиби (ишлямя цчцн суалларын сийащысы):

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">5. График материалларын сийащысы:

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-fareast-font-family: «AzL Times»;mso-bidi-font-family:«AzL Times»;mso-ansi-language:RU">1.<span Times New Roman"">   

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">_________________________________________________

<span AzL Times",«serif»;mso-fareast-font-family: «AzL Times»;mso-bidi-font-family:«AzL Times»;mso-ansi-language:RU">2.<span Times New Roman"">   

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">_________________________________________________

<span AzL Times",«serif»;mso-fareast-font-family: «AzL Times»;mso-bidi-font-family:«AzL Times»;mso-ansi-language:RU">3.<span Times New Roman"">   

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">_________________________________________________

<span AzL Times",«serif»;mso-fareast-font-family: «AzL Times»;mso-bidi-font-family:«AzL Times»;mso-ansi-language:RU">4.<span Times New Roman"">   

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">_________________________________________________

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»">6.Иш цзря мяслящятчиляр (лайищянин онларла аид бюлмялярини эюстярмякля)

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">           Бюлмя

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">Мяслящятчи

<span AzL Times",«serif»">           Имза, тарих

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">Тапшырыьы верди

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">Тапшырыьы гябул        етди

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">Ямяйин мцщавизяси

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">Тапшырыыыыьын верилмятарихи: ______________________________

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">Рящбяр:____________________________________________

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">(имза)

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">Тапшырыьы ямял етмяк цчцнгябул едиб: ____________________

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">                                                                                       (имза)

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">

<span AzL Times",«serif»">МЦНДЯРИЖАТ

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">                                                                                                                                                       

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">Сящ.

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:RU">ЭИРИШ……………………………………………………………………..       3

<span AzL Times",«serif»">ФЯСИЛ

<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:EN-US">I<span AzL Times",«serif»">. БЕЙНЯЛХАЛГ КАПИТАЛ БАЗАРЫ ВЯ ХАРИЖИ <span Times New Roman",«serif»">

<span AzL Times",«serif»">ИНВЕСТИСИЙАЛАРЫН КЕЧИД ИГТИСАДИЙЙАТЛЫЮЛКЯЛЯРИН

<span AzL Times",«serif»">ИНКИШАФЫНДАРОЛУ………...................................................................

<span AzL Times",«serif»;mso-fareast-font-family:«AzL Times»; mso-bidi-font-family:«AzL Times»">1.1.<span Times New Roman"">        

<span AzL Times",«serif»">Дцнйанынкапитал базарында харижи инвестисийалар уьрунда мубаризя

<span AzL Times",«serif»">          шяраитиндя дювлятинролу…...................………………………………….

<span AzL Times",«serif»;mso-fareast-font-family:«AzL Times»; mso-bidi-font-family:«AzL Times»">1.2.<span Times New Roman"">        

<span AzL Times",«serif»">Хариъиинвестисийа сащясиндя Азярбайъан Республикасынын стратеъи

<span AzL Times",«serif»">          истигамятляри…………..…………………………………………............

<span AzL Times",«serif»">ФЯСИЛ

<span Times New Roman",«serif»"> <span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:EN-US">II<span AzL Times",«serif»">. АЗЯРБАЙЖАН ИГТИСАДИЙЙАТЫНА ХАРИЖИ

<span AzL Times",«serif»"> ИНВЕСТИСИЙАЛАРЫН ЖЯЛБИ ВЯ ЯЛВЕРИШЛИИНВЕСТИСИЙА

<span AzL Times",«serif»"> ИГЛИМИНИН ФОРМАЛАШМАСЫ МЯСЯЛЯЛЯРИ ……..…………………

<span AzL Times",«serif»">2.1. Милли игтисадиййатахарижи капиталын жялб едилмяси  вяинвестисийа иглиминин

<span AzL Times",«serif»">       формалашмасымясяляляри…………………….……………………………

<span AzL Times",«serif»">2.2. Миллиигтисадиййатын приоритет сащяляриня дювлят инвестисийаларынын ясас

<span AzL Times",«serif»">       истигамяти вя сямярялилийимясяляляри……………………………..………..

<span Times New Roman",«serif»">2

<span AzL Times",«serif»">.3. Харижи инвестисийаларын жялболунмасы програмы вя стратеъи истигамятлярин

<span AzL Times",«serif»">       мцяййян олунмасы

<span Times New Roman",«serif»">......................................................................................

<span Times New Roman",«serif»; mso-ansi-language:EN-US">II

<span AzL Times",«serif»">.4.Харижи инвестисийаларын сямярялилийинин гиймятляндирилмяси мясяляляри....

<span AzL Times",«serif»">ФЯСИЛ

<span Times New Roman",«serif»; mso-ansi-language:EN-US">III<span Times New Roman",«serif»">.<span AzL Times",«serif»">ЯМЯЙИН МЦЩАВИЗЯСИ......................................................

<span AzL Times",«serif»">НЯТИЖЯ………………………………………………………………………

<span AzL Times",«serif»">ИСТИФАДЯЕДИЛМИШ ЯДЯБИЙЙАТ……………………..………………

<span AzL Times",«serif»">

<span AzL Times",«serif»">

<span AzL Times",«serif»">                                                      ЭИРИШ

<span AzL Times",«serif»">

<span AzL Times",«serif»">Милли игтисадиййатын базаригтисадиййатына трансформасийасы кцлли мигдарда инвестисийа ресурсларынын жялболунмасыны тяляб едир. Кечид игтисадиййатлы юлкялярдя инвестисийа ресурсларынынгытлыьы шяраитиндя харижи инвестисийаларын игтисади инкишаф цчцн жялб олунмасывя онлардан сямяряли истифадя олунмасы мясяляляри, харижи капиталын жялболунмасында ясас рол ойнайан ялверишли инвестисийа иглиминин формалашмасы,харижи капиталын фяалиййятинин сямярялилийинин артырылмасы мясяляляри мцасиршяраитдя актуал игтисади проблемлярдян биридир.

<span AzL Times",«serif»">          Мцасир заманда дцнйа тясяррцфат системиндя ямтяя вяхидмятлярин тижарятинин цстцнлцйц шяраитиндя капиталын мцхтялиф формалардащярякяти дя ящямиййятли характер алмышдыр.

<span AzL Times",«serif»">          Щяр ил сабит артым темпляри иля характеризя олунан дцнйатижарятиндян фяргли олараг цмуми капитал ихражы вя идхалынын щяжминин артымыфонунда бирбаша, портфел вя борж капиталынын щярякятиндя дцнйа тясяррцфатконйуктурасынын вязиййяти вя инкишафындан асылы олараг щяр ил ящямиййятлидяряжядя дяйишмяси мювжуддур. Диэяр тяряфдян, бцтювлцкдя харижи капиталгойулушларынын артым динамикасы бир чох юлкялярин дахили игтисадиййатынын артымдинамикасыны цстяляйир. Мясялян, 80-жы иллярин орталарындан башлайараг бирбашаинвестисийаларын артым темпи дцнйа ЦДМ-нун дяйяринин артымыны 4 дяфяцстяляйирди. Мцасир мярщялядя капиталын щярякятинин хцсусиййятляриндян бирибудур ки, бирбаша, портфел вя борж капиталынын идхал вя ихражы просесиня дащачох юлкяляр гошулурлар. Яввялляр онлар капиталын щярякятинин анжаг бир нювц илямяшьул олурдуларса, ири капиталын щям ихражы, щям дя идхалы иля мяшьул олурлар.

<span AzL Times",«serif»">          90-cы иллярин яввялляриндя бейнялхалг сийасят сащясиндяясас мейллярдян бири дя хариcи инвестисийаларын cялб олунмасы олду. ГАТТчярчивясиндя «Уругвай раунду» данышыгларынын сону, Цмумдцнйа ТижарятТяшкилатынын (ЦТТ) йарадылмасы, НАФТА (Шимали Америка юлкяляринин азад тиcарятзонасы) разылашмаларынын имзаланмасы, ващид Авропа базарынын йарадылмасы,инвестисийалар цзря икитяряфли мцгавилялярин артымы харижи капиталын идхалынынартымына сябяб олду.

<span AzL Times",«serif»">Инвестисийаларыняксяр щиссяси дцнйа игтисадиййатынын малиййя хидмятляри, енерэетика,телекоммуникасийа вя рабитя, тибби сянайе сащяляриндя капиталынтямяркцзляшмяси, хариъи ширкятлярин бирляшмяси вя сатын алынмасы просеси иляялагядардыр. Сон заманлар ися, капиталын идхалында даща чох йери кечидигтисадиййатлы юлкяляр дя дахил олмагла инкишаф етмякдя олан юлкяляр тутмаьабашламышлар. Онларын иштирак пайы 2001-жы илдя 56% тяшкил етмишдир. Бунунлабеля капиталын дцнйа идхалында инкишаф етмякдя олан юлкялярин хцсуси чякисиартса да, касыб юлкялярин хцсуси чякиси эетдикжя азалмаьа башламышдыр. Мясялян,2000-жы илдя бу юлкялярин дцнйа капитал идхалында хцсуси чякиси 0,1% тяшкиледирди.

<span AzL Times",«serif»">Бунунлабеля, инкишаф етмякдя олан вя кечид игтисадиййатлы юлкялярин дцнйа капиталидхалында пайынын артмасына бахмайараг хари

<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:EN-US">c<span AzL Times",«serif»">и инвесторлар цчцн йеня дя cялбедижиистигамят сянайеyя инкишаф етмиш юлкялярдир вя онларын пайына бирбашаинвестисийаларын йарыдан чоху дцшцр. 

<span AzL Times",«serif»">Харижиинвестисийаларын жялб олунмасы просеси — харижи капиталын истифадя олунмасымягсядинин, истигамятинин, мянбяляринин, формаларынын, щя

<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:EN-US">c<span AzL Times",«serif»">минин, мцддятинин вя диэяр истифадяшяртляринин, хари<span Times New Roman",«serif»; mso-ansi-language:EN-US">c<span AzL Times",«serif»">иинвесторларын марагларынын, онларын мцдафиясинин щцгуги тяминатынын мцяййянедилмяси, инвестисийалашдырманын щцгуги базасынын, инвестисийалашдырма цчцнзярури инфраструктур гурумларын йарадылмасы вя щямчинин хари<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:EN-US">c<span AzL Times",«serif»">и инвестисийаларын милли игтисадиййатдасямяряли истифадяси цчцн практики ишлярин мя<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:EN-US">c<span AzL Times",«serif»">мусундан ибарят бир просесдир.

<span AzL Times",«serif»">           ХХ ясрин сонунун даща мцщцм реаллыьыдцнйа тясяррцфатында мцхтялиф юлкялярин иштиракынын мцяййян шякилдябюлцшдцрцлмяси вя яняняви, о

<span Times New Roman",«serif»; mso-ansi-language:EN-US">c<span AzL Times",«serif»">цмлядян,дахили инвестисийа ещтийатларынын тцкянмяси кими кяскин проблемин мейданачыхмасыдыр.

<span AzL Times",«serif»">           Дцнйа игтисадиййатында юз пайынаэюря юлкяляри адятян цч група бюлцрляр: бирин

<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:EN-US">c<span AzL Times",«serif»">и груп юлкяляр, ясасян, кяндтясяррцфаты вя минерал ещтийатлар мянбяйи кими щесаб олунур; икин<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:EN-US">c<span AzL Times",«serif»">и груп юлкяляр у<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:EN-US">c<span AzL Times",«serif»">уз ишчи гцввяси вя халг истещлакымалларынын мянбяйи сайылыр. Цчцн<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:EN-US">c<span AzL Times",«serif»">ц груп юлкяляр, даща чох, габаг<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:EN-US">c<span AzL Times",«serif»">ыл сянайе вя идаряетмя технолоэийалары,програм-рийази тяминат, тящсил, тибби хидмят, малиййя вя диэяр хидмятляри, бирсюзля, йцксяк интеллектуал фяалиййятля баьлы мящсулларыистещсал едир вя сатыр.

<span Azer-Lat",«serif»">           Азярбай

<span Azer-Lat",«serif»;mso-ansi-language:EN-US">c<span Azer-Lat",«serif»">ан милли инвестисийа сийасятинимцяййянляшдиряркян, илк нювбядя, бейнялхалг ямяк бюлэцсцндя юзцнцн йерини мцяййянетмялидир. Щазырда сянайе ъящятдян инкишаф етмиш юлкяляр Азярбайъана тябииещтийатлар мянбяйи кими бахыр. Буна 1999-ъу илдя хариъи инвестисиаларын сащялярцзря структуру сцбутдур. Беля ки, инвестисийаларын 75-80%-и нефт вя газбюлмясиня йюнялдилмишдир. Бунунла йанашы, милли мараглар бахымындан Азярбайъанцчцн «цчцнъц груп» юлкялярин вязиййяти даща мягбул ола биляр. Бу, юлкядя мювъудолан елми-тядгигат тяшкилатларынын структуру, тящсил системи, йцксяк ихтисаслыишчи гцввяси, мцхтялиф истигамятляр вя сянайе характерли габагъыл тядгигатларлашяртлянир. Бу заман нязяря алмаг лазымдыр ки, сон заманлар формалашмышбейнялхалг ямяк бюлэцсц «цчцнъц груп» юлкялярин капиталынын гаршылыглычульалашмасынын эцълянмяси иля характеризя олунур.

<span Azer-Lat",«serif»">           «Цчцнъц груп» юлкялярдя бирбашахариъи инвестисийаларын орта иллик артым темпи мящсул ихраъынын вя Цмуми ДахилиМящсулун (ЦДМ) артым темпини цстяляйир. Бунунла йанашы, хариъи инвестисийайаолан тялябат бцтцн груп юлкялярдя артмагдадыр. Инвестисийалара тялябатынартмасы дцнйада хариъи капиталын ъялб олунмасында рягабятин йцксялмясиняэятириб чыхармышдыр. Бу, мцасир шяраитдя дцнйа игтисадиййатынын ясас характерикжящятляриндян биридир.

<span Azer-Lat",«serif»">         Совет Иттифагынын бир сыра кечмиш республикалары да хариъи инвесторларындиггятини ъялб етмяйя башламышдыр. Онларын ичярисиндя Азярбайъан, Украйна,Газахыстан, Юзбякистан вя Балтикйаны юлкяляр цстцн мювгеляря маликдирляр.

<span Azer-Lat",«serif»">     Инкишаф етмякдя олан юлкялярин тяърцбяси эюстярир ки, хариъиинвесторларын вя онлары гябул едян дювлятлярин мараглары бир чох ъящятдянщямишя уйьун эялмир. Зиддиййятляр, щяр шейдян яввял, эялирлярин бюлцнмяси,йарадылан истещсал сащяляринин милли игтисадиййата интеграсийа мигйаслары,верилян технолоэийаларын характери, мцяссисялярин идаря олунмасында милли капиталыништирак дяряъяси, сатышда ихраъатын пайы иля баьлыдыр.

<span Azer-Lat",«serif»">         Йухарыда эюстярилянляр беля нятиъя чыхармаьа имкан верир ки, Азярбайъан,ясас капитал мянбяйи олан юлкяляр цчцн инвестисийа ихраъынын яняняви реэионусайыла билмяси цчцн чох иш эюрмялидир. Беля ки, дцнйа базарында ресипиент –инвестисийа гябул едян юлкя кими сярт рягабятя раст эяляъякдир. Йцксяктехнолоэийалы истещсалын инкишафында Азярбайъан иля инкишаф етмякдя оланюлкялярин марагларынын цст-цстя дцшмяси, инкишаф етмиш юлкялярин мцряккябтехнолоэийаларын верилмясиндя мараглы олмамасы шяраитиндя ялавя чятинликляр дяйарадыр. Бундан башга, мцасир шяраитдя Азярбайъан цчцн хариъи инвестисийаларынсцрятля ъялб олунмасында ясас манея Гарабаь мцнагишясидир. Бунунла беля буамилин тясири эетдикъя азалыр вя конфликтин мцсбят щялл олунмасы амили хариъиинвестисийаларын юлкяйя ахыныны сцрятляндиря биляр. Бунунла йанашы, Азярбаъанбир сыра цстцнлцкляря дя маликдир: бу илк нювбядя тябии ещтийатларынзянэинлийи, йцксяк ихтисаслы вя уъуз ишчи гцввясинин олмасы, ири дювлятляринэеосийаси мяркязи кими олмасыдыр. Бу да хариъи капиталын сцрятля ъялболунмасына имкан веря биляр.

<span Azer-Lat",«serif»">         Азярбайъанын игтисади вя сосиал инкишафынын реаллыьы эюстярир ки, бу эцнАзярбаъан цчцн ян сямяряли вя комплекс инвестисийа ещтийатлары хариъиинвестисийалардыр. Мцасир заманда сярт рягабят шяраитиндя формалашмыш дцнйакапитал базарында мцвяффягиййятля фяалиййят эюстярмяк цчцн хариъиинвестисийаларын ъялб олунмасы сащясиндя сямяряли вя бейнялхалг стандартлараъаваб верян дювлят сийасятини формалашдырмаг вя щяйата кечирмяк лазымдыр.

<span AzL Times",«serif»">

<span AzL Times",«serif»">          Диплом ишинин мягсяди харижи инвестисийаларын жялб едилмясивя онлардан истифадянин сямярялилийинин гиймятляндирилмяси, харижи капиталынжялб олунмасында инвестисийа иглиминин формалашмасы, Азярбайжанда харижикапиталын иштиракынын тящлили вя сямярялилийинин гиймятляндирилмясидир.

<span AzL Times",«serif»">           Ишин биринжифяслиндя дцнйа капитал базарында капиталын щярякяти вя инкишаф етмякдя оланюлкяляря жялб олунмасынын хцсусиййятляри тящлил олунур.

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:RU">           Ишиникинжи фясли «Азярбайжан игтисадиййатына харижи инвестисийаларын жялби вя истифадя олунмасынын игтисадисямярялилийи» милли игтисадиййата харижи капиталын жялб едилмяси  просесиндя дювлятин ясас функсийаларынынтящлилиня, харижи инвестисийаларын жялб олунмасы милли програмынын ишлянмясимясяляляриня щяср олунмушдур.

<span AzL Times",«serif»">          Ишин цчцнжц фясли “Харижи инвестисийаларын жялб олунмасы вяигтисади сямярялилийинин артырылмасы мясяляляри” харижи инвестисийаларын жялболунмасыны сцрятляндирмяк цчцн ялверишли инвестисийа иглиминин формалашмасы вяхарижи капиталын милли игтисадиййатда фяалиййятинин сямярялилийинингиймятляндирилмяси мясяляляриня щяср олунмушдур.

<span AzL Times",«serif»">Дипломишинин сонунда тядгигатын нятижяляри, истифадя олунмуш ядябиййатын сийащысыверилир.

<span AzL Times",«serif»">

<span AzL Times",«serif»">

<span AzL Times",«serif»">

<span AzL Times",«serif»">ФЯСИЛ

<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:EN-US">I<span AzL Times",«serif»">. БЕЙНЯЛХАЛГ КАПИТАЛ БАЗАРЫ ВЯ ХАРИЖИИНВЕСТИСИЙАЛАРЫН КЕЧИД ИГТИСАДИЙЙАТЛЫ ЮЛКЯЛЯРИН ИНКИШАФЫНДА РОЛУ

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: RU">

<span AzL Times",«serif»">1.1. Дцнйа капитал базарында харижиинвестисийалар уьрунда мцбаризя шяраитиндя дювлятин ролу

<span AzL Times",«serif»">

<span AzL Times",«serif»">          Дцнйа капитал базарында (ДКБ) оланвязиййят ясас верир ки, хариъи инвестисийалар уьрунда рягабят йахын иллярдяящямиййятли дяряъядя кяскинляшяъякдир. Малиййя ещтийатлары мящдуд оланюлкялярин мювъудлуьу шяраитиндя капитал базарында, хариъи капиталын ъялбедилмяси уьрунда рягабят апаранларын сайы эетдикъя артмагдадыр. Капиталын идхалчыларынынящатя даиряси игтисадиййатын базар трансформасийасыны интенсив щяйата кечирян(дювлят секторунун вя игтисадиййата бирбаша дювлят мцдахилясинин зяифлядилмяси,сащибкарларын фяалиййяти цчцн манеялярин кяскин азалдылмасы, кичик вя ортабизнесин стимуллашдырылмасы, мцкяммял тясяррцфатчылыг ганунвериъилийининщазырланмасы вя с.) юлкяляр щесабына эенишляняъякдир. Бу, сон нятижядяинвестисийа иглимини йахшылашдыраъаг вя нящайят, Азярбайъан цчцн рягабятшяраитини чятинляшдиряъякдир. Бундан ялавя, Азярбайъанын потенсиал рягибляри юзмювгелярини мющкямляндирмяк цчцн хцсуси тядбирляр щяйата кечиря билярляр.Бурада, щяр шейдян яввял, ашаьыдакылары эюстярмяк олар: инвестисийа режимининцмуми либераллашмасы да дахил олмагла, хариъи инвестисийалар цчцн игтисадиййатынмаксимал дяряъядя ачыглыьы, хариъи фирмаларын фяалиййятиндяки мящдудиййятляриняксяриййятинин арадан эютцрцлмяси, миллиляшдирмя вя мцлкиййятин мцсадиряедилмясиня гаршы щцгуги зяманятин верилмяси вя с.

<span AzL Times",«serif»">          Потенсиал рягибляр, щятта инновасийа йолуиля инкишаф етмякдя олан юлкялярин рягабят эцъцнц артыра билярляр. Бу мягсядляонлар игтисадиййатын йцксяк технолоэийалар бюлмясиня вя бу кими мцяссисяляряхариъи инвестисийа гойулушуна мящдудиййяти азалтмаьа чалышаъаглар.

<span AzL Times",«serif»">       Принсипиал тядбирлярдян бири инкишаф етмякдя олан юлкялярдя йерлифирмаларын капиталында хариъилярин иштирак пайына гойулмуш мящдудиййятин араданэютцрцлмясидир. Бурада щямчинин, нязярдя тутулур ки, идхалы явяз едян сащяляряхариъдян инвестисийа ахыныны стимуллашдыран ялавя тядбирляр щяйата кечирилсин.Беля ки, игтисадиййатын ачыг олмасы идхалы явязетмя проблемини кяскинляшдирир.Диэяр тяряфдян, капитал идхалында рягиб юлкялярин парламентляринин вящюкумятляринин интеллектуал мцлкиййяти мцдафия едян ганунлары тезликля гябул етмяляридя бюйцк ящямиййят кясб едя биляр.

<span AzL Times",«serif»">          Азярбайъан юзцнцн инвестисийасийасятинин щазырлайаркян нязяря алмалыдыр ки, онун ясас рягибляри, бир гайдаолараг, хариъи инвестисийанын ъялб олунмасында биринъи мярщяляни кечмишляр.Буна эюря дя онлар хариъи капитала мцнасибят сийасятиндя йени аддымлар атабилярляр: биринъиси, хариъи инвесторлар цчцн гцввядя олан стимуллар вяэцзяштлярдя дяйишикликляр апара биляр вя бу дяйишикликляр йалныз хариъи йох,щям дя дахили инвестисийа гойулушуну стимуллашдырма механизминя кечмякдя юзцнцякс етдирмялидир. Икинъиси, рягабят апаран юлкяляр, шцбщясиз, хариъиинвестисийаларын эенишлянмяси цчцн йени имканлар ахтараъаглар.

<span AzL Times",«serif»">        Бурада сющбят, башлыъа олараг, цч щалдан эедя биляр:

<span Times New Roman",«serif»">-<span Times New Roman"">        

<span AzL Times",«serif»">инфраструктурвя инсан капиталына инвестисийаларын ъялб олунмасы хариъдян капитал ахынынынсцрятлянмясиня вя инвестисийаларын цмуми щяъминин артымына шяраит йарада биляр;

<span Times New Roman",«serif»">-<span Times New Roman"">        

<span AzL Times",«serif»">игтисадиййатынсямярялилийинин вя ихраъат йюнцмлц секторун рягабятя давамлылыьынын артырылмасымягсяди иля хариъи капитал цчцн дахили хидмят базарынын (малиййя,телекоммуникасийа, рабитя, няглиййат вя коммунал хидмятляри) там ачылмасы;

<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:#0221">-<span Times New Roman"">        

<span AzL Times",«serif»">хариъиширкятляр цчцн имтийазлы верэи шяртляринин гябулу.<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:#0221"> Áу озаман сямяря веряъяк ки, милли игтисадиййатда йени иш йерляринин йарадылмасынавя милли мцяссисялярин йенидян гурулмасына капитал гойулушу цчцн инвесторлараялавя конкрет тялябляр гойулсун.

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:#0221">          Потенсиал рягибляр гаршысындаАзярбайъанын цстцнлцйц шяксиздир вя юлкямиз потенсиал инвесторлар бахымынданхариъи инвестисийалар цчцн даща чох ъялбедиъидир. Бу, щяр шейдян яввял, щяминфраструктур, щям дя истещлак маллары бахымындан тутумлу базарын олмасыдыр.Юлкянин инфраструктур вя истещсал сащяляринин техники модернляшдирилмясизяруряти, мящсул вя хидмят нювляринин рягабят габилиййятли олмамасы хариъиинвесторларын Азярбайъан базарында перспективлярини артырыр. Диэяр тяряфдян,юлкядя сатышын щяъми вя эялирлярин сявиййяси инкишаф етмиш вя мцяййян сявиййяйячатмыш инкишаф етмякдя олан юлкялярдян гат-гат цстцндцр. Дахили истещсалын тарифвя гейри-тариф тядбирляр комплексинин кюмяйи иля протексионист мцдафиясимящсулларын йох, капиталын идхалыны стимуллашдырмаьа имкан йаратмалыдыр.

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:#0221">          Бундан башга, хариъи ширкятляр цчцнхаммал вя йанаъаг мянбяляринин диверсификасийасына шяраитин олмасы шяксиз марагойадыр: Азярбайъанда зянэин вя рянэарянэ тябии ещтийатлар мювъуддур.Истисмардан максимал мянфяяти тямин едян технолоэийанын тятбиги вя еколожипроблемляр дя дахил олмагла хаммалын сямяряли чыхарылмасы вя емалы хейлиинвестисийа тяляб едир.                                 

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:#0221">          Инвестисийа гойулушунун ъялбедиъиолмасында биналарын, гурьуларын, щямчинин торпаьын гиймятинин уъуз олмасы мцщцмамиллярдяндир. Торпаьа сащиб олма, йахуд хариъи инвесторларын ондан истифадяетмя мясяляляринин щцгуги ъящятдян тянзимлянмяси хариъдян инвестисийа ахыныныящямиййятли дяряъядя артыра биляр.

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:#0221">          Азярбайжандакы инвестисийа иглимининюзцнямяхсус жящяти ямяк базарынын дифференсасийасыдыр. Бизим мцяссисялярдя  ишчилярин яксяриййяти гярб стандартларынаъавб вермир вя йенидян щазырлыьа ещтийаъы вардыр. Диэяр тяряфдян, истещсалдачалышанларын, демяк олар ки, щамысынын орта тящсили вар ки, бу да инкишафетмякдя олан юлкяляр гаршысында бюйцк цстцнлцкдцр. Азярбайъанын ейни заманда,нисбятян уъуз елми-техники ишчиляри, бир гайда олараг, йцксяк ихтисаслы вятяърцбяли мцтяхяссислярдян ибарятдир.

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:#0221">          Азярбайъанын цстцнлцкляриняашаьыдакылары да аид етмяк олар:

<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:#0221">-<span Times New Roman"">        

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:#0221">бир сыра сащялярдя эцжлц елми-техники потенсиалын вящяйата кечирилмямиш ящямиййятли идейаларын мювъудлуьу щям дахили базара, щям дяихраъа йюнялян йцксяк технолоэийалы истещсал просесинин тяшкилини асанлашдырыр.Аваданлыьын тезликля сямяря вермяси вя маната нисбятян долларын курсунун йцксяколмасы инвесторларын сянайе сащясиня капитал гойулушу мясяляляринийцнэцлляшдирир;

<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:#0221">-<span Times New Roman"">        

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:#0221">яъняби тяряфдашларын йаратдыьы сатыш шябякясиндянистифадя етмякля вя истещсал хяръляри ашаьы олан гярб технолоэийаларываситясиля рягабят габилиййятли ихраъ мящсуллары истещсалынын тяшкили.

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:#0221">        Азярбайъанын йухарыда гейд олунанцстцнлцкляри дцнйа капитал базарында мялумдур вя бу истигамятдя хариъикапиталын жялб олунмасыны сцрятляндирмяк цчцн верэи режиминдя, щцгуги сферадавя сыьорта системиндя дярин дяйишикликлярин апарылмасы мягсядяуйьундур. 2000-жиилдя дахили базарда хариъи капиталын иштиракы иля 775 ширкят фяалиййятэюстярирди. Онларда ишляйянлярин сайы 18677 няфяр, орта айлыг ямяк щаггы 1216,9мин манат вя истещсал етдийи мящсул вя хидмятлярин дяйяри 2880,2 млрд. манаттяшкил едирди. Диэяр тяряфдян, áунларын 40 фаизя йахынынын фяалиййятсизолмасына бахмайараг, галан щиссяси Азярбайъан базарында уьурла чалышыр [1].

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:#0221">         Бунунла беля, Азярбайъанын инвестисийарейтинги капиталын потенсиал ресипиентляри олан (гябул едян юлкя) диэярюлкялярля мцгайисядя щяля дя ашаьыдыр. Диэяр бир мцщцм жящяти дя гейд едяк:цмумиййятля, Азярбайъан бейнялхалг инвстисийалар уьрунда мцбаризяйя щяля щазырдейил, чцнки бурада харижи инвестисийаларын гябулу цчцн стандарт шяраит щяля дяйарадылмамышдыр. 

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:#0221">        Юлкямиздя хариъи инвесторлар цчцн дащаящямиййятли манеяляр кими ашаьыдакылары эюстярмяк олар:

<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:#0221">-<span Times New Roman"">        

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:#0221">ганунвериъилик вя тянзимляйиъи тядбирляр сащясиндягейри-стабиллик вя гейри-мцяййянлик, хцсусиля дя верэи, тариф, инзибатиидаряетмя сащясиндя;

<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:#0221">-<span Times New Roman"">        

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:#0221">мцлкиййят сферасында, онун щцгуги статусуятрафында  зиддиййятли ганунвериъилик вяилк нювбядя тябии ещтийатлар сащясиндя мцбащисяли мясялялярин мювъудлуьу;

<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:#0221">-<span Times New Roman"">        

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:#0221">гаршылыглы юдямяляр сащясиндя бющранла, бцдъя кясиривя хариъи боръла ялагядар олараг малиййя вя игтисади гейри-стабиллик;

<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:#0221">-<span Times New Roman"">        

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:#0221">Азярбайъанда ямялиййатлары эенишляндирмяк цчцн хариъиинвесторлар цчцн зярури олан мцхтялиф нюв информасийа хидмятляри сащясинин зяификишаф етмяси;

<span Times New Roman",«serif»;mso-ansi-language:#0221">-<span Times New Roman"">        

<span AzL Times",«serif»; mso-ansi-language:#0221">инкишаф етмиш инфраструктурун (рабитя, няглиййат,йоллар) олмамасындан Азярбаъан базарына дахилолманын йцксяк хяръляри, офисляриначылышында чятинликляр, дил манеяляри вя с..

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:#0221">         Инвесторлары жялб едян вя йахуд онларыузаглашдыран сийаси, сосиал-игтисади, малиййя, сосиал-мядяни, тяшкилати-щцгугивя ъоьрафи амиллярин мяъмусу кими бу вя йа диэяр юлкяйя хас олан кейфиййятлярбазар игтисадиййатында инвестисийа иглими адландырылыр. Инвестисийа иглимииндекси, йахуд она якс олан риск индекси цзря дцнйа бирлийи юлкялярининтяснифаты щяр щансы бир юлкянин инвестисийа сащясиндя ъялбедиъилийинин цмумиэюстяриъисиня вя хариъи инвесторлар цчцн «барометр» олмасына хидмят едир.

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language:#0221">      Юлкядя инвестисийа иглимини мцяййян едянвя хариъи инвестисийа ахынынын асылы олдуьу диэяр амилляри дя нязярдян кечиряк.1991-ъи илдя «Хариъи инвестисийаларын мцдафияси» щаггында ганун чыхандан сонраюлкямиздя гябул едилмиш бир сыра ганунлар хариъи инвесторлар цчцн нязярдятутулмуш эцзяштляри мцяййян гядяр мящдудлашдырмышдыр. Щазырда Азярбайъандахариъи инвесторларын фяалийяти цчцн щцгуги шяраит, кечмиш ССРИ юлкяляри илямцгайисядя бир гядяр эери галыр.

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: #0221">     Юлкя игтисадиййатынаинвестисийа гойулушунун юлкя риски – инвестисийа иглими эюстярижисинин яксидир.Юлкя рискини гиймятляндирмяк цчцн бир чох цсуллар мювъуддур. 

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: #0221">Риск амилляри схеминя 25 эюстяриъи дахилдир вя онлар 3 група бюлцнцрляр.Биринъи груп амилляр дахили игтисадиййатын вязиййятини якс етдирир. Бу групаашаьыдакылар дахилдир: 1) Цмуми Дахили Мящсулун-ЦДМ (бязи юлкяляр цчцн ЦмумиМилли Мящсулун) 12 ай ярзиндя инфлйасийа нязяря алынмагла реал артым темпи (%);2)инвестисийаларын ЦДМ-да хцсуси чякиси (оптимал сявиййя 25%);3)инвестисийаларын сямярялилийи-ЦДМ-ун щямин дювр цчцн инветисийаларын артымынанисбяти  (бу нисбят ня гядяр йцксяк ися,о гядяр дя инвестисийалар сямярялилидир вя онун бющран сявиййяси 0,2эютцрцлцр); 4) тящлил олунан дювр цчцн инфлйасийанын орта сявиййяси (тящлилорта иллик дювр цчцн истещлак гиймятляринин дяйишмяси нязяря алынмагла апарылырвя бу юлкянин игтисади сийасятинин кейфиййят эюстяриъиси ролуну ойнайыр-%); 5)тящлил олунан дюврцн сону цчцн пул эялирляринин артымы (пул агрегатларынын(Мо-Мз) динамикасынын тящлилиня ясасланараг инфлйасийанын прогнозгиймятляндирилмяси апарылыр; 6) реал дахили кредитин (дахили пул-кредитдисбалансы эюстяриъиси) сявиййяси (истещлак гиймятляринин инфлйасийа фаизинязяря алынмагла М2 пул агрегаты кямиййяти иля юлчцлцр-%; 7) ЦДМ-ун верэи балансы(ЦДМ-да верэи дахилолмаларынын вя йа бцдъя хяръляринин хцсуси чякиси).

<span AzL Times",«serif»;mso-ansi-language: #0221">     Икинъи груп амилляря тяряфдашюлкянин ашаьыдакы эюстяриъиляри дахилдир: 1) Рягабят габилиййятлилик (реалвалйута курсунун эюстяриъиси – мах=100% (тящлил мцбадиля курсунда дяйишикликлярнязяря алынмагла дахили вя хариъи инфлйасийа сявиййяляринин мцгайисяси йолу иляапарылыр; 2) мяъму мящсулларын тиъарят балансы (мящсулларын ихраъы минусидхалы); 10) ямтяя вя хидмятлярин ихраъы (туризм, няглиййат, банк фаизляри вяс. хидмятляр нязяря алынмагла); 11) ямтяя вя хидмятлярин идхалы; 12) хариъиигтисади ямялиййатлара эюря ъари щесабларын салдосу (тядиййя балансынын уйьунэюстяриъиси кими гиймятляндирилир); 13) ЦДМ-да ихраъын хцсуси чякиси (%); 14)г

еще рефераты
Еще работы по авиации